quo lector cuncta transacti mundi tempora queat uno intuitu agnoscere.

plenus sapientia et perfectus decore
in decliciis celestis paradisi non plenam horam mansit
atque ob superbiam cum universis sibi consentaneis
eternum exilium incidit.

ad imaginem Dei in Hebron formatus
in paradiso cum Eva septem horis commoratus
ob mandati transgressionem huius mundi exilium subiit
in quo .xxx. filios et totidem filias absque Abel et Cain genuit.

in loco Calvarie sepultus aliquamdiu requievit

in terram de qua assumptus est rediit.

hic litteras reperit
et quosdam libros conscripsit.

quorum statura erat .xv. aut .xxx. cubitorum.

in qua ipse primus rex regnavit.

hic in diluvio periit.
hic et Cain occidit.

Noe vixit .dcccc.l. annos.

huius tempore exstitit diluvium.
huius etiam tempore primitus visa est iris et pluvia
et hominibus usus carnium concessus.

iuxta Septuaginta interpretes .II (milia).cc.lxii. generationes decem.

vixit .dc.ii.

in liberos in milites in servos.
liberi de Sem
milites de Iapheth
servi de Cham.

secundum Septuaginta interpretes .d.lxv.

hic condidit Salem.
ab hoc Samarite et Indi.

huius tempore turris Babel construitur.

huius tempore divise sunt lingue in lxxii.
huius etiam tempore idolatria exorta est.

huius tempore regnum Scitharum et Egiptiorum exortum est.

huius tempore regnum Assiriorum et Sicioniorum nascitur.

Babilonia conditur.

iuxta Hebraicam veritatem .cc.xc.ii. generationes decem
iuxta Septuaginta interpretes .d.cccc.lv.

quem Septuaginta et Lucas ponunt m. lxxii. generationes .xi.

qui ab omnibus historicis vel omissi vel ignorati sunt.

cui successit fliius eius Assur a quo Assirii.

Belo primum sacrificia facta sunt.

hic condidit Niniven.

quem idem Ninus bello victum occidit
qui et Sirophanem primum idolatram Egiptiorum subiecit.

hec condidit magnam Babiloniam
et subiugavit Indiam et Ethiopiam.

sub quo defecit regnum Assiriorum
quod stetit annis m.c.lxiiii.

.lx. annis antequam Assiriorum
ubi primus regnavit Tanaus
a quo flumen Tanais dicitur.

a quo Pharos civitas et posteri reges dicti.

cuius tempore Effron qui et Enach gigas Ebron condidit
postquam .vii. anno condita est Tanais a Tanao in Egipto.

et tunc consumptum est regnum Sicioniorum quod stetit annis .dcccc.
deinde sacerdotes populum rexerunt.

huic primo repromissus est Christus
et huic primitus data est circumcisio.
hic invenit Hebreas litteras
hic etiam docuit Chaldeos astronomiam
Egyptios geometriam.
huius tempore .v. civitates Sodomorum et Gomorreorum
cum aliis submerse sunt.

huius tempore ortum est regnum Argivorum.

huius tempore fuit diluvium .xi. menses in Achaia
sub Ogigio rege Thebanorum in quo Cerambus volasse fertur.
hoc tempore claruit Minerva in Africa.
tempore Iacob mortuus est Sem qui et Melchisedech .cc. annorum.
Memphis in Egypto conditur.

huius tempore fuit fames .vii. annis.

horum tempore oppressi sunt fllii Israel in Egipto.

huius tempore percussa est Egiptus decem plagis.
hic eduxit filios Israhel de Egipto et hic primus legem populo conscripsit.
huius tempore extitit diluvium in Thessalia sub Deucalione.
tempore etiam Moysi Lacedemon urbs condita est a Cecrope et templum Delficum.

huius tempore exsiccatus est Iordanis populo Dei
et sol stetit spacio .ii. dierum.

huius tempore ficte sunt fabule.
hoc tempore claruit Orpheus in musica a Lesbo.
hoc etiam Saturnus et Iupiter.
Solinus et Varro scribunt.
decem Sibille.
prima Sibilla Persica claruit.

huius tempore condidit Cadmus Thebas.

huius tempore fuit bellum inter populum Israel et Beniamin
propter uxorem Levite apud Gabaa constupratam
et de Israel quidem occisa sunt .XL. (milia)
de Beniamin autem .XXV. (milia) .c. viri.

Troia construitur.
Amfion musicus claruit.

huius tempore ortum est regnum Laurentium.

huius tempore fuit secunda sibilla Lybica.
Picus rex in Italia.

huius tempore erat Hercules.
Orfeus musicus claret.

huius tempore extitit Theseus.

huius tempore fuit tercia sibilla Delfica.
Priamus in Troia.

huius tempore fuit bellum Thebanum
Carmentis nimpha.

huius tempore erant Amazones et Theseus.

huius tempore Booz sumpsit Ruth.
hoc etiam tempore claruit sibilla quarta Ericthrea vel Babilonica.

huius tempore obsessa est Troia.

huius tempore capta est Troia.
ex parte Grecorum occisa sunt .DCCC.LXXVII (milia).
ex parte Troianorum .DC.LXXXVI (milia).
Eneas in Italia pugnavit cum Turno.

huius tempore regnum Albanorum ortum est.
Ascanius Albam condidit.

huius tempore claruit sibilla quinta Cumana
ad quam venit Eneas.

huius tempore Orestes et Pilades fuerunt.
Lacedemonum regnum oritur.

sive ut Actus Apostolorum testatur .xl. annis.
huius tempore occidit David Goliam gigantem.
 

ab Abraham usque ad David iuxta utramque auctoritatem
.xiiii. annos vero .dcccc.xl.
a diluvio usque ad David sunt anni .II (milia).c.xvii.
ab initio mundi usque ad David .IIII (milia).c.xxiiii.

exin alii .v. reges
deinde duces.
Iob autem erat quintus ab Abraham.
Abraham genuit Ysaac
Ysaac genuit Esau
qui et Edom a quo Idumei.
Esau Zara
is genuit Iob.

qui conduxit hariolum Balaam
qui et Heliu in libro Iob legitur.

cuius filia Ioa Grecia navigans in Ethiopia venit in Egyptum
ubi litteras reperit leges dedit iuste imperavit
unde Ysis dea dicta eius maritus Osiris.

qui postea in Egypto regnans Serapis deus est dictus.

a quo civitas Argos et a quo Argivi.

qui primus boves ad aratrum iunxit

frater eius Egistus totidem filios
qui omnes praeter unum a filiabus sunt interfecti.
ab hoc Egisto Egiptus est dicta.

post quem Theseus Argos destruxit et sic regnum Argivorum defecit.

qui primus ibi regnavit.
hic Egiptum subiugans cum Pharaone submersus est in Mari Rubro.

post hunc magistratus populo preferunt.

in primis Marpesia et Lampeto que Effesum condiderunt.
deinde Sinope
exin Antiopa et Yppolite
post hanc Orethia
post illam Pentesilea.
hanc occidit Pirrus apud Troiam.

tunc Greci destruxerunt regnum Frigiarum
quod stetit annis .dccc.ii.

qui primus ibi regnavit
et Grecas litteras reperit.

post illum Theseus Thebas destruxit.

qui cum aliis Troiam obsedit.
 

Hesperus a quo Hesperia.
Oenotrius filius Licaonis.
Dardanus.
Italus a quo Italia.
Sabinus a quo Sabini.
Ianus.
Saturnus a quo Saturnalia et Latium.
Pieus qui auguria reperit.
Latinus a quo Latini.
Euander cuius mater Carmentis Latinas litteras reperit.
post hunc defecit regnum Laurentium.
 

huius tempore claruit Homerus
et Kartago conditur.
Nathan et Gad prophete.

hic fecit primum templum in Hierusalem.

huius tempore regnum Israel oritur.
Smirna conditur ab Amazonibus.

Samus conditur.

Helias propheta claruit.
huius tempore non pluit .iii. annis.
hic primus mortuum suscitavit.

Heliseus propheta claruit.
Helias translatus est.

Esaias Osee Amos Iohel Amos Abdias Ionas Micheas
prophete claruerunt.
huius tempore sibilla sexta claruit.
regnum Macedonum oritur.
regnum Assiriorum in Medos transfertur
quod stetit per annos .ccc.lv.

huius tempore olimpias instituitur a Grecis apus Elidem civitatem.

Roma conditur.
regnum Romanorum oritur.
Israel transfertur.

Romulus senatum constituit et annum.

Numa .ii. menses adiecit.

Arion citharista claruit.

huius tempore Ninive destruitur a rege Giaxare
que stetit a Nino annis .m.cccc.lxx.

Sibilla Samia claruit
et Ieremias propheta.

huius tempore destructa est Hierusalem a Babiloniis.
 

quod stetit iam per annos .cccc.xlviiii.

colligit annos iuxta Hebraicam veritatem annos .cccc.lxxv.
iuxta septuaginta translatores .xii. amplius.
Generationes .xiiii.
ab initio mundi .IIII (milia).dc.x. annos.

hunc vicit Abia rex et obiit.

hunc occidit Baasa.

morbo interiit.

hunc occidit Zamri servus eius.

hunc occidit Amri princeps milicie.

hic morbo periit.

hunc occidit rex Sirie.

hic cecidit per cancellos et obiit.

hunc occidit Hieu servus Achab.

morbo interiit.

morbo interiit.

morbo periit.

similiter.

hunc occidit Sellum.

hunc occidit Manthen.

morbo obiit.

hunc occidit Phacee dux eius.

hunc occidit Osee.

hunc Salmanassar rex cum omni populo transtulit in Assirios
et sic defecit regnum Israel
quod stetit per annos ccc.l.
in hac captivitate fuit Tobias.

usque ad tempora Ptolomei Philometoris
et tunc defecit.

hic Lavinium conditit et fulmine periit.

hic Albam condidit et Iulium filium genuit
a quo Iulia gens.

ab hoc omnes reges Albe Silvii dicti sunt.

ab hoc Albani reges.

hic Capuam condidit.

ab hoc fluvius Tiberis dicitur
quia in eo exstinctus est qui antea Albula dicebatur.

hic fulmine interiit.

ab hoc Aventinus mons dicitur.

huius frater erat Numitor
cuius Rhea filia Remum et Romulum genuit.
qui occiso Amulio Numitorem in regnum statuit
sub quo defecit regnum Albanorum
quod iam stetit per annos .ccccl.

hic fulmine interiit.

hic invenit hidromantiam et primus sacra instituit
morbo periit.

hic etiam fulmine interiit.

hic Ostiam condidit
morbo periit.

hic circum et ludos Rome constituit.
hunc filii Anci occiderunt.

hic a Tarquinio occiditur.

hic regno expellitur et consules creantur.

Sibilla septima Cumana claruit et Ezechiel.

Daniel et iii. pueri claruerunt.

septem sapientes claruerunt.

Abacuc propheta.

hunc Cirus occidit
et Babilonem destruxit.

hic laxavit captivitatem.
hunc regina Amazonum occidit.
Sibilla viii. claruit.

huius tempore fuit Iudith.
hic condidit Babilonem in Egipto.

Phitagoras claruit philosophus.

Aggeus et Zacharias et Malchias claruere.

Sibilla .viiii.
Frigia claruit.

Herodotus claruit.

Yppocras medicus claruit et Esdras.

Socrates claruit.

Democritus claruit.

Plato claruit.

Hester claruit.
Sibilla .x. Tiburtina.

Aristoteles claruit.

Zeno stoicus claruit.

hunc occidit Alexander.

quod stetit per annos .cc.xxxiii.

hic Tirum destruxit
veneno periit.

ab hoc Ptolomei vel Lagide dicti sunt
morbo obiit.

Septuaginta interpretes claruerunt
hic Philadelfiam condidit.

Ihesus filius Sirach claruit.

hic pulsus est regno quia filium fratris occidit.

et hic regno pellitur quia matrem occidit.

hic sororem Cleopatra habuit.
hic Pompeium occidit
naufragio periit.

hec a serpente interiit.

quod per annos .cc.xcv. stetit.

hic condidit Seleuciam.
hunc Ptholorneus Lagides occidit.

hic condidit Antiochiam
morbo obiit.

similiter obiit.

hunc Ptolomeus Euergetes occidit.
hic filiam habuit
fulmine interiit.

hic veneno occiditur a ducibus.

sub hoc Machabeorum bella.
hic magno tormento doloris obiit.

hunc occidit Demetrius filius Seleuci.

hunc occidit Alexander filius Antiochi.

hunc Ptolomeus Filometor occidit.

hunc occidit Tiridates rex.

hunc occidit Trifon.

hunc occidit Diodothus dux.

hic in Parthia occiditur.

hic de regno fugatur.

hunc Alexander rex Iudeorum occidit.

hunc rex Arabum occidit.

quorum precipuos hic annotabimus.

hi cum Porsenna rege bellum gesserunt.

Sabinos et Auruncos vicerunt.

hic praefuit consulibus

anno urbis condite .ccliii. Postumius dictator

hi cum Tarquinio Superbo pugnavere.
anno urbis condite cclviii. Valerius dictator

hi cum Volcis et equis pugnaverunt.

hic urbem ab hostibus liberat.

seditio gravis inter senatores et plebem.

hi cum Veientibus pugnarent.

hi lustrum instituerunt.

hi cum exulibus et servis ingens bellum habuere.

hi leges Romanis statuerunt.

anno urbis condite cccxvi. iterum dictator creatur Mamertius

hi maximum bellum egerunt cum Faliscis et Fidenis.
anno urbis condite .cccxxii. Aurelius dictator

hi cum Volcis et Equis ingens bellum habuerunt.
anno urbis condite .cccxxvii. Emilius dictator

ab his Vegentes septies victi.
anno urbis condite cccxxxvi. Cornelius dictator

hi cum Volcis et Equis pugnavere.
anno urbis condite .cccxlvii. Camillus ab agro dictator

hi Etruscos vicerunt.
anno urbis condite ccclxii.

hi cum Gallis pugnaverunt sed Romani victi sunt.
anno urbis condite  cccxcviii. Sulpicius dictator

hi Gallos vicerunt.

hi Samnitas gravi bello vicerunt.

hi cum Alexandro rege Epiri pugnavere et occiduntur.

hi cum Pirro rege Epiri pugnaverunt et occiduntur.
anno urbis condite .cccclxxv. Genutius consul Afros et Tarentinos vicit.
anno urbis condite .cccclxxvii. Sempronius consul Picentes vicit.

hi Siculos et Penos vicerunt.

cum Hannibale seniore Kartaginensium imperatore pugnavere et occiduntur.

cum Hannone Kartaginensium pugnavere et occiduntur.

cum Amilcare Penorum imperatore pugnaverunt et occiduntur.

cum Kartaginensibus navali prelio pugnaverunt et occiduntur.

cum Hasdrubale Kartaginensium imperatore pugnavere et occiduntur.

ab Hannibale filio Amulcaris imperatore victi sunt.

ab eodem victi sunt.

cum omni exercitu ab eodem occisi sunt.

Magonem ducem fratrem Hannibalis vicit et cepit.

Hannonem ducem Affrorum cepit.

Graccus pretor occiditur.

Hannibalem prelio vicit.

Hispaniam vicit.

Kartalonem ducem Hannibalis cum omni exercitu delevit.

Hasdrubalem fratrem Hannibalis cum omni exercitu occiderunt.

Syphacem regem vicit.

Hannibalem et omnem populum Kartaginensium vicit
et Terentium abduxit.

Macedones maximo praelio vicerunt.

cum Scipione deleverunt Kartaginem
omni populo occiso que stetit .dcc. annos.

Iugurtham regem variis preliis vicerunt.

Cimbros et Teutones maximo prelio vicerunt.

Mitridatem regem multis preliis vicit.

senatum occidit et ipse occiditur.

Catilinam cum suis deleverunt.

in oriente cum .xxii. regibus pugnavit et vicit.

Parthiam vicit et ibi occiditur.

Galliam vicit.
Pompeium consulem cum omni populo orientis devicit
a senatu occiditur.
ab hoc Cesares sunt dicti.

Africam et Siciliam devicit.

Egiptum devicit et Iudeam.

Antonium cum Cleopatra maximo prelio vicit
et totum orbem pacificavit.

qui per .cccclxxiiii. annos fuerunt

Aaron Eleazar Finees Abisue Bocci Ozi Zaraias Maraioth
Amarias Achitob Sadoch Achimaas Azarias Iohanna Asachaias
Amarias Achitob Sadoch Mosolis Helchias Azarias Saraias Iosedech
Ihesus Ioachim Eliasib Ioaida Ionathas Iaddus Onias Simon
Eleazarus Manasses Simon
Iason Menelaus Lisimachus Iudas Ioanthas Simon
Iohannes Aristobolus Alexander
Hircanus Aristobolus Antigonus.

hic ab Antonio Romano consule occiditur

qui regnavit .xxxvi. annis.

qui prefuerunt ab Aaron usque ad Christum annis .m.dc.vii.

annos .d.lxxxvii.

secundum Hebraicam veritatem sunt anni .IIII (milia).d.cc.lxiii.
secundum septuaginta interpretes .V (milia).cc.xxviii.

hic bissextum immo ciclum magnum cornposuit.

huius tempore Christus nascitur.
Iohannes Baptista claruit
et Virgilius et Oratius et Ovidius poete.
Colonia ab Agrippa rege conditur.
Augusta a Druso rege privigno Augusti conditur.

huius tempore Iohannes decollatur.
Christus crucifigitur.

Matheus evangelium scribit.
Philo claruit.

Marcus evangelium scribit.

Lucas evangelium scribit.
Iacobus apostolus a Iudeis lapidatur.
Petrus crucifigitur.
Paulus decollatur.
Lucanus claruit.

hoc occidit Ottho.

hic seipsum occidit.

hunc occidit Vespasianus.

Hierusalem a Romanis destruitur
que stetit annis .m.lxxxviiii.

Iosephus claruit.

hic a suis confossus est.
Stacius claruit.

Iohannes Evangelium scribit.

Iohannes apostolus obiit.

hic Hierusalem reedificavit et Heliam nominavit.
Aquila interpres claret.

Theodotion interpres claruit.

hic a milite Iuliano in palatio occiditur.
Theophilus ciclum pascalem scribit.

a Severo occiditur.

Albinus imperator occiditur.
Narcissus episcopus claruit.

ab hoste occiditur.
quinta edicio.

hic a militibus occiditur.

a militibus occiditur.
sexta edicio invenitur.

a militibus occiditur.
Origenes claruit.

hic a Pupieno occiditur.
qui et ipse regnum usurpans occiditur.

a suis ociditur.

hic Christianus per Originem efficitur
ambos Decius occidit.

a diabolo occiditur.
Antonius claruit.

et occiditur.

alter a Parthis capitur et cecatur
alter a militibus occiditur.

Genus apud Mirsam occiditur.

occiditur.
Emilianus Mogoncie occiditur.
Marius ibidem interficitur.
Victorinus a Gallis cecatur et occiditur.
Tetricus a militibus occiditur.
Odnatus in Siria ab uxore occiditur.

et occiditur.

a suis occiditur.

hic apud Pontum occiditur.

in Tharso occiditur.

a militibus occiditur.
Ipse .iii. tirannos occidit
Saturnum Proculum Bonosum

alter regno pellitur.
alter occiditur.

ab Allecto occiditur.

hunc prefectus suus occidit.

occiditur.

hic a Silvestro baptizatur
et ab hoc Nicena sinodus congregatur.
Constantinopolis conditur.
Maxentius et Licinius .x. ambo a Constantino occiduntur.

a Constantino occiduntur.

a militibus occiditur.

.xxiiii. annos menses .v. et dimidium.

Magnentius qui se ipsum occidit.
Decentius frater eius qui laqueo vitam finivit.
Gallus quem ipsa Constantius occidit.
Silvanus quem etiam occidit.
Veterion qui imperium deposuit.
Nepotianus quem Magnentii duces occiderunt.
Iulianus qui post fit Augustus.

hic idolatra efficitur
et a Mercurio martire occiditur.

morbo obiit.
Athanasius claruit.

Procopius tirannus occiditur.
Martinus et Ambrosius claruerunt.

hic a Maximo tiranno interficitur.
Valentinus regno pellitur.

Firmius tirannus occiditur.
Ieronimus claruit.

Laqueo suspenduntur.

occiduntur.

occiditur.

obiit.
Iohannes Crisistomus Augustinus claruere.
Honorius frater Archadii cum Theodosio filio fratris anno .xv. obiit.

que stetit annis .m.c.lxiiii.

Eucherius quem Hononus occidit.
Constantinus. hunc Constantius comes occidit.
Constans filius Constantini. hunc Gerontius occidit.
Maximus. hic exilitim subiit.
Iovinus qui mox occiditur.
Athalus huic manus ab Honorio abscinditur.
Heraclianus. hic a militibus occiditur.

Otto magnus Heinrici fllius annis .xxxviii.
Parthenopolis construitur.
Otto filius eius annis .viiii.
Otto superioris filius annis .xviii.
Nodker abbas claruit.
Heinricus dux Bawarie annis .xxiii. menses .v.
Babinberc construitur.
Ruzi Polani et Ungari facti sunt Christiani.
Cuonradus annis .xv.
Spira conditur.
Heinricus pius filius Cuonradi annis .xvii.
Heinricus filius eius annis .xlviiii.
Ruodolfus Herimannus Cuonradus tiranni occiduntur.
Heinricus filius superioris .xvii. annis regnavit.
Lotharius annis .xii. ebdomadibus .xii.diebus .xii.
Cuonradus tirannizabat.
isdem de hinc secundum agit annum
indictione secunda.
 
reliquium sexte etatis soli Deo patet.
 

Erdkunde (imago mundi 1,1-57)

Himmelskunde (imago mundi 1,58-147)

antike Basis:
Ciceros Somnium Scipionis (via Macrobius)
Martianus Capella (Globus-Karte mit äquatorialem Ringozean)
Ambrosius Theodosius Macrobius (Zonenkarten)
Weltkarten des 8. Jahrhunderts n.Chr.
Weltkarte von Albi
Weltkarte nach Isidor von Sevilla
Beatuskarte von Osma
angelsächsische Weltkarte – "Cottonian" (10. Jhd.)
Weltkarte des Heinrich von Mainz (1110)
Weltkarte nach Martianus Capella im Lamberti Liber Floridus (12. Jhd.)
Ebstorfer Weltkarte des Gervasius von Tilbury:
oben links: Osteuropa, Asien
oben Mitte: Vorderer Orient, Indien, Paradies
im "Scheitel" der geosteten Karte:
Paradies - Christus - Indien
oben rechts: Arabien, Äthiopien
unten links: West- und Mitteleuropa 
unten Mitte: Südeuropa und Mittelmeer
unten rechts: Afrika
Londoner Psalterkarte (1.Hälfte 13.Jhd.)
Die Weltkarte des Richard von Haldingham (~1280), Hereford
Weltkarte des Ranulf Higden im Polychronicon (vor 1363)

Genesis 2: das Paradies und die vier Weltströme
 

2. Schau: der kosmische Mensch
4. Schau: die Erdkugel als Dotter inmitten der Sphären-Schichten

 – Politeia 506 a (Ende Buch 6) bis 519 d (Anfang Buch 7) – griech./ deutsch

Platon/ Calcidius/ Müller: Timaios/ Timaeus gesamt, griech./ lat./ dt.

to kinoun akinhton  -   das unbewegte Bewegende
= h nohsiV nohsewV -   = das Sich-Erkennen des Erkennens

Platon: Unsterblichkeitsbeweis aus dem Phaidros (übers. Cicero)

über die Teilhabe der Seienden am göttlichen "zu SEIN"  ("esse")

ein Auszug aus der Stoicheiosis Theologike des Proklos -
im 12. Jahrhundert aus dem Arabischen ins Lateinische übersetzt,
elementares philosophisch-theologisches Lehrbuch der Hochscholastik (13. Jhd.)
- lateinische Fassung
- arabisch-deutsche Fassung (Bardenhewer)
- Liste der 31 Thesen (lat.) und deutsche Fassung

Monologion
Proslogion (fides quaerens intellectum)
Cur Deus homo

Summa Theologiae, prima pars qu.2: IST Gott?
Fünf Gottesbeweise (lat., dt.):
movens ipse amotum, efficiens primum, ESSE necessarium, perfectio, causa intelligens
Absolute Bewegungsursache, erste Verwirklichung, notwendiges SEIN, Vollkommenheit, Intelligenz
Engellehre (ST qu 108, lat.)

dt. Predigt "Iesus intravit in templum" (mhd./nhd.)
quaestio: utrum in Deo sit idem esse et intelligere